Python Logical Operators: Hướng dẫn sử dụng and, or, not trong điều kiện

1. Tổng quan về toán tử logic trong Python

Toán tử logic trong Python là gì?

• and: Trả về True nếu tất cả điều kiện đều True.
• or: Trả về True nếu có ít nhất một điều kiện True.
• not: Đảo ngược giá trị True và False.

Ví dụ cơ bản:

if temperature > 20 and humidity < 60:
    print("Thời tiết dễ chịu")
else:
    print("Thời tiết không dễ chịu")

2. Toán tử and trong Python

Nguyên tắc cơ bản của and

Ví dụ thực tế:

age = 25
income = 50000

if age >= 18 and income >= 30000:
    print("Có thể nộp đơn vay")
else:
    print("Không đáp ứng điều kiện")

Kiểm tra nhiều điều kiện cùng lúc

temperature = 22
humidity = 55
wind_speed = 10

if temperature > 20 and humidity < 60 and wind_speed < 15:
    print("Thời tiết hôm nay rất dễ chịu")
else:
    print("Thời tiết không tốt lắm")

3. Ví dụ thực tế: viết nhiều điều kiện trên một dòng

Ứng dụng and trong if

Ví dụ if lồng nhau:

age = 30
income = 60000

if age >= 18:
    if income >= 50000:
        print("Có thể nộp đơn vay")
    else:
        print("Thu nhập không đạt điều kiện")
else:
    print("Tuổi không đạt điều kiện")

Ví dụ dùng and:

age = 30
income = 60000

if age >= 18 and income >= 50000:
    print("Có thể nộp đơn vay")
else:
    print("Không đáp ứng điều kiện")

Đơn giản hóa điều kiện phạm vi

score = 75

if 60 <= score <= 100:
    print("Đạt")

4. Đánh giá ngắn mạch (short-circuit) với and

Cơ chế đánh giá ngắn mạch

Ví dụ:

def condition1():
    print("Đang kiểm tra điều kiện 1...")
    return False

def condition2():
    print("Đang kiểm tra điều kiện 2...")
    return True

if condition1() and condition2():
    print("Cả hai điều kiện đều True")
else:
    print("Ít nhất một điều kiện False")

5. So sánh and với if lồng nhau

Sự khác biệt

Ví dụ if lồng nhau:

if condition1():
    if condition2():
        if condition3():
            print("Tất cả điều kiện đều True")

Ví dụ dùng and:

if condition1() and condition2() and condition3():
    print("Tất cả điều kiện đều True")

6. Tối ưu hiệu suất

Tránh xử lý tốn tài nguyên

Ví dụ tối ưu thao tác file:

def file_exists(file_path):
    return os.path.exists(file_path)

def read_file(file_path):
    print("Đang đọc file...")
    with open(file_path, 'r') as file:
        return file.read()

file_path = "data.txt"

if file_exists(file_path) and read_file(file_path):
    print("Đọc file thành công")
else:
    print("File không tồn tại")

7. Kết luận

Điểm chính

1. Cơ bản của and: chỉ trả về True khi tất cả điều kiện đều True.
2. Đánh giá ngắn mạch: dừng kiểm tra khi gặp False, giúp tiết kiệm tài nguyên.
3. So sánh với if lồng nhau: viết ngắn gọn, dễ hiểu hơn.
4. Tối ưu hiệu suất: tránh xử lý file hoặc database khi không cần thiết.