目次
1. Python को time मोड्युल के हो?
1.1 time मोड्युलको सारांश
Python कोtime मोड्युल प्रोग्रामभित्र समय र मिति सम्बन्धी कार्यहरू गर्नको लागि मानक लाइब्रेरी मध्ये एक हो।
यो मोड्युल प्रणालीको घडीमा आधारित एपोच（1970 जनवरी 1, 00:00:00 UTC）देखि बितेको सेकेन्ड प्राप्त गर्न प्रयोग गरिन्छ, जसले लग फाइलमा टाइमस्ट्याम्प थप्न, प्रोग्रामको प्रदर्शन मापन आदि कार्यहरूमा उपयोगी हुन्छ। time मोड्युलको मुख्य फाइदा यसको सरलता हो। जटिल सेटिङ आवश्यक नपर्दा, सजिलै प्रयोग सुरु गर्न सकिन्छ, जसले आधारभूत समय व्यवस्थापन र मापनका लागि उपयुक्त बनाउँछ।1.2 मुख्य कार्यहरूको परिचय
time मोड्युलमा विभिन्न समय सम्बन्धी कार्यहरू उपलब्ध छन्। प्रतिनिधित्व गर्ने केही तलका अनुसार छन्：time.time(): एपोचबाट बितेको सेकेन्डलाई फ्लोटिङ पोइन्टमा फर्काउँछ。time.sleep(secs): प्रोग्रामको कार्यान्वयनलाई निर्दिष्ट सेकेन्डको लागि रोक्दछ। यो, प्रक्रिया अस्थायी रूपमा रोक्न चाहनुहुन्छ भने उपयोगी हुन्छ。time.ctime(): टाइमस्ट्याम्पलाई मानवले पढ्न सजिलो स्वरूपमा रूपान्तरण गर्दछ。
2. वर्तमान समय प्राप्त गर्ने तरिका
2.1 time.time() प्रयोग गरेर वर्तमान समय प्राप्ति
time.time() फंक्शनले, epoch देखि बितेको सेकेन्डहरू फिर्ता गर्छ। यो फंक्शन सरल छ, र वर्तमान समय प्राप्त गर्दा सबैभन्दा आधारभूत तरिका हो। उदाहरण तल देखाइएको छ।import time
current_time = time.time()
print(current_time)strftime() प्रयोग गरेर फर्म्याट गर्ने सामान्य हुन्छ।2.2 strftime() प्रयोग गरेर मानवलाई पढ्न सजिलो स्वरूपमा रूपान्तरण
time.strftime() epoch time लाई वर्ष, महिना, दिन, समय आदि स्वरूपमा रूपान्तरण गर्ने फंक्शन हो। विशेष गरी लग फाइलहरू वा समय देखाउन आवश्यक पर्ने परिस्थितिहरूमा उपयोगी हुन्छ। तलको कोडले, वर्तमान समयलाई “वर्ष-महिना-दिन घण्टा:मिनेट:सेकेन्ड” स्वरूपमा देखाउँछ।import time
formatted_time = time.strftime('%Y-%m-%d %H:%M:%S', time.localtime())
print(formatted_time)time.localtime() प्रयोग गरेर, वर्तमान टाइमस्ट्याम्पलाई स्थानीय समयमा रूपान्तरण गरी, strftime() द्वारा फर्म्याट गरिएको छ। %Y चार अंकको वर्षलाई, %m महिना, %d दिनलाई जनाउँछ। यसले समय डेटा सजिलै मानवले बुझ्न सक्ने स्वरूपमा रूपान्तरण गर्न मद्दत गर्छ।
3. प्रक्रिया समय मापन गर्ने तरिका
3.1 time.time() प्रयोग गरेर आधारभूत प्रक्रिया समय मापन
प्रक्रिया समय मापन गर्दा, सबैभन्दा सरल विधि time.time() प्रयोग गर्ने हो। यसले प्रक्रिया सुरु समय र समाप्ति समय प्राप्त गरी, तिनीहरूको अन्तर गणना गरेर प्रक्रिया लिएको समय मापन गर्दछ।import time
start_time = time.time()
# उदाहरण: लूप प्रक्रिया
for i in range(1000000):
pass
end_time = time.time()
print(f"प्रक्रिया समय: {end_time - start_time} सेकेण्ड")time.time() सेकेण्ड इकाइमा समय मापन गर्ने भएकाले, शुद्धता धेरै उच्च छैन, तर साधारण प्रक्रियाको समय मापन गर्दा पर्याप्त हुन्छ।3.2 perf_counter() द्वारा उच्च शुद्धता मापन
उच्च शुद्धता मापन आवश्यक परे, perf_counter() प्रयोग गर्नुहोस्। यसले प्रणालीको प्रदर्शन काउन्टर प्रयोग गरी, अझ सटीक समय मापन गर्न सक्षम बनाउँछ।import time
start_time = time.perf_counter()
# उच्च शुद्धता मापन
for i in range(1000000):
pass
end_time = time.perf_counter()
print(f"उच्च शुद्धता प्रक्रिया समय: {end_time - start_time} सेकेण्ड")perf_counter() न्यानोसेकेण्ड इकाइको शुद्धता राख्दछ, र टाइम‑क्रिटिकल अनुप्रयोगहरू तथा प्रदर्शन अनुकूलनका लागि उपयुक्त छ।3.3 timeit मोड्युल प्रयोग गरेर बेंचमार्क
प्रदर्शन बेंचमार्क गर्न चाहनुहुन्छ भने, timeit मोड्युल उपयोगी हुन्छ। यो मोड्युलले विशेष प्रक्रिया दोहोर्याएर चलाउँछ, र त्यसको औसत प्रक्रिया समय मापन गर्दछ।import timeit
print(timeit.timeit('"-".join(str(n) for n in range(100))', number=10000))timeit शोरको प्रभावलाई न्यूनतम राखेर सटीक मापन गर्न सक्षम भएकाले, प्रदर्शन तुलना गर्न उपयुक्त छ।
4. मिति सञ्चालन: datetime मोड्युलसँग तुलना
4.1 datetime.now() प्रयोग गरेर वर्तमान समय प्राप्ति
Python को time मोड्युलसँगै, datetime मोड्युल पनि अत्यन्त उपयोगी छ। विशेष गरी, मिति‑समय सम्बन्धी कार्यहरू वा मितिको गणना आवश्यक परेमा datetime मोड्युल उपयुक्त हुन्छ।from datetime import datetime
now = datetime.now()
print(now)datetime वस्तुको रूपमा देखाउँछ। datetime मोड्युलले समयको गणना र टाइमजोनको व्यवस्थापनलाई पनि सजिलै गर्न सक्ने कारण, अझ जटिल मिति‑समय सञ्चालन सम्भव हुन्छ।4.2 time मोड्युल र datetime मोड्युलको प्रयोग विभाजन
time मोड्युल सरल छ र उच्च-शुद्धताका समय मापनका लागि उपयुक्त छ, तर मिति‑समयको कार्यका लागि datetime मोड्युल बढी उपयुक्त हुन्छ। उदाहरणका लागि, विशेष मिति सम्हाल्ने अनुप्रयोगहरू वा समयको गणना आवश्यक परेमा, datetime मोड्युल अधिक सुविधाजनक हुन्छ।
5. व्यावहारिक उदाहरण: time मोड्युलको प्रयोग विधि
5.1 लगमा टाइमस्ट्याम्प थप्ने तरिका
प्रोग्रामभित्र घटनाहरू ट्र्याक गर्नको लागि, लग फाइलमा टाइमस्ट्याम्प थप्ने प्रायः गरिन्छ。time.ctime() प्रयोग गर्दा, सजिलै वर्तमान टाइमस्ट्याम्प प्राप्त गरी लगमा रेकर्ड गर्न सकिन्छ।import time
log_entry = f"{time.ctime()} - त्रुटि सन्देश"
print(log_entry)time.ctime() प्रयोग गरेर, मानवले सजिलै पढ्न सक्ने ढाँचामा वर्तमान समयलाई लगमा थप्न सकिन्छ।5.2 प्रोग्रामको प्रदर्शन अनुकूलन
प्रदर्शन अनुकूलन गर्दा, समय मापनलाई उपयोग गरेर, बोतलनेक हुने प्रक्रिया पहिचान गर्न सकिन्छ।time मोड्युल वा timeit मोड्युल प्रयोग गरेर, प्रोग्रामको सम्पूर्ण वा विशेष कार्यको कार्यसमय मापन गरी, अनुकूलन गर्दा, प्रक्रियाको गति वृद्धि सम्भव हुन्छ।6. सारांश
Python कोtime मोड्युलले आधारभूत समय संचालनलाई अत्यन्त सरल रूपमा ह्यान्डल गर्न सक्ने कारण, प्रोग्राम विकासको विभिन्न परिस्थितिहरूमा उपयोगी हुन्छ। प्रोसेस समयको मापन, लग फाइलमा टाइमस्ट्याम्प थप्ने जस्ता आधारभूत कार्यहरूदेखि, perf_counter() र timeit मोड्युल प्रयोग गरेर उन्नत समय मापनसम्म, विस्तृत कार्यक्षमता प्रदान गर्दछ। विशेष गरी प्रदर्शन अनुकूलन र टाइमिङसँग सम्बन्धित कार्यहरूमा, time मोड्युल एक सहज र शक्तिशाली उपकरण हो। थप रूपमा, यदि अधिक जटिल मिति-समय संचालन आवश्यक छ भने, datetime मोड्युलसँग संयोजन गरेर, टाइमजोन समर्थन र विस्तृत मिति-समय गणना पनि सजिलै गर्न सकिन्छ। प्रत्येक मोड्युलको विशेषताहरू बुझेर, उपयुक्त रूपमा प्रयोग गर्दा, Python प्रोग्रामको कार्यक्षमता र व्यावहारिकता सुधार हुनेछ।
