Python शुरुआतीहरूका लागि: != (बराबर छैन) अपरेटरमा महारत हासिल गर्नुहोस्

१. Python को “!=” अपरेटर के हो? आधारभूत र महत्त्वको व्याख्या

Python मा, “!=” अपरेटर (बराबर छैन) एक तुलना अपरेटर हो जसले दुई मान बराबर छैनन् भनी जाँच गर्छ। विशेष गरी, बायाँ‑हात र दायाँ‑हातका मानहरू फरक हुँदा True फिर्ता गर्छ, र समान हुँदा False फिर्ता गर्छ। यो अपरेटर सशर्त शाखा, लूप नियन्त्रण, र डेटा फिल्टरिङ जस्ता विभिन्न परिस्थितिहरूमा प्रयोग हुन्छ, र विशेष गरी फरक मानहरूमा आधारित प्रक्रिया गर्दा उपयोगी हुन्छ।

उदाहरण प्रयोग

निम्न कोडले a र b चलहरू बराबर छैनन् कि जाँच गर्ने उदाहरण हो।

a = 5
b = 10
if a != b:
    print("a and b are not equal")

यस अवस्थामा, a र b को मान फरक भएको कारणले “a and b are not equal” देखाइन्छ।
Python मा, != अपरेटर विशेष गरी बारम्बार प्रयोग हुन्छ र कोडको पढ्नयोग्यता तथा लचिलोपन सुधार्ने आधारभूत अपरेटर हो। अब हामी यस आधारभूत अवधारणालाई थप ठोस उदाहरणहरूसँग विस्तृत रूपमा व्याख्या गर्नेछौं।

२. Python को “!=” को आधारभूत प्रयोग

Python को “!=” विभिन्न परिस्थितिहरूमा प्रयोग हुन्छ, जस्तै सशर्त कथनहरू र फिल्टरिङ। यो भागले विभिन्न प्रकार र डेटाका लागि ठोस प्रयोगहरू व्याख्या गर्छ।

संख्यात्मक तुलना को उदाहरण

a = 5
b = 3
if a != b:
    print("a and b are different values")

यहाँ, यदि चलहरू a र b फरक छन् भने, फरक देखाउने सन्देश आउटपुट हुन्छ।

स्ट्रिङ तुलना को उदाहरण

स्ट्रिङहरूलाई पनि != द्वारा तुलना गर्न सकिन्छ। फरक स्ट्रिङहरू तुलना गर्दा यसरी प्रयोग गर्नुहोस्।

name1 = "Alice"
name2 = "Bob"
if name1 != name2:
    print("The names are different")

स्ट्रिङ तुलना मा पनि != मान्य हुन्छ, र यदि सामग्री फरक छ भने True फिर्ता हुन्छ, जसले “The names are different” देखाउँछ।

विभिन्न डेटा प्रकारहरूको तुलना

विभिन्न डेटा प्रकारहरूको तुलना सधैं True फिर्ता गर्छ। उदाहरणका लागि, तलको कोडले संख्या र स्ट्रिङ तुलना गर्छ, तर प्रकार फरक भएको कारणले True प्राप्त हुन्छ।

number = 1
text = "1"
if number != text:
    print("They have different types and values")

यस व्यवहारका कारण, Python मा विभिन्न प्रकारका मानहरू तुलना गर्दा सावधान रहनु आवश्यक छ।

३. “!=” र “is not” बीचको भिन्नता

Python मा “!=” जस्तै अर्को तुलना अपरेटर “is not” पनि छ। तर, तिनीहरू फरक उद्देश्यका लागि प्रयोग हुन्छन्।

“!=” र “is not” को प्रयोगमा भिन्नताहरू

• != : मानको तुलना गर्न प्रयोग हुन्छ, जस्तै सूची वा शब्दकोशका सामग्री बराबर छन् कि छैनन् जाँच्न।
• is not : वस्तु (object) को तुलना गर्न प्रयोग हुन्छ, ती विभिन्न स्मृति स्थानमा छन् कि छैनन् जाँच्न।

उदाहरण: मान तुलना vs. वस्तु तुलना

a = [1, 2, 3]
b = [1, 2, 3]
c = a

# Compare whether the values are equal
if a != b:
    print("a and b have different values")
else:
    print("a and b have the same values")

# Object comparison
if a is not b:
    print("a and b are different objects")
if a is c:
    print("a and c are the same object")

यस उदाहरणमा, a र b सूचीहरूका मानहरू समान छन्, त्यसैले != प्रयोग गर्दा “Same value” देखाइन्छ, तर वस्तुका रूपमा तिनीहरू अलग छन्, त्यसैले “Different object” देखाइन्छ।

४. सामान्य गल्तीहरू र टिप्स

Python को != प्रयोग गर्दा नविन प्रयोगकर्ताहरूले प्रायः निम्न गल्तीहरू गर्छन्।

विभिन्न डेटा प्रकार तुलना गर्दा त्रुटि

Python मा विभिन्न डेटा प्रकार तुलना सधैं True फिर्ता गर्छ। उदाहरणका लागि, "1" != 1 ले True दिन्छ। प्रकार फरक हुँदा चेतावनी देखाउन, type() फलन प्रयोग गरेर प्रकार जाँच्न सकिन्छ।

if type("1") != type(1):
    print("Different types")

== र != बीचको भ्रम

!= प्रयोग गर्दा == सँग भ्रमित हुनु सहज हुन्छ। == बराबरता जाँच्ने तुलना अपरेटर हो, जबकि != यसको उल्टो हो।

५. उदाहरणीय प्रयोग केसहरू: “!=” लाई बहु सर्तहरूसँग प्रयोग गर्नु

“!=” अपरेटरलाई अन्य सर्तहरूसँग मिलाएर बहु मानदण्ड तुलना गर्न सकिन्छ।

and सँग संयोजन

if type("1") != type(1):
    print("Different types")

age = 25
name = "Alice"
if age != 30 and name != "Bob":
    print("Both the age and name are different from the specified values")

यहाँ, सर्त पूरा हुन्छ र सन्देश आउटपुट हुन्छ जब age 30 होइन र name Bob होइन।

or सँगको संयोजन

if age != 30 or name != "Bob":
    print("At least one of the conditions is different")

यस अवस्थामा, यदि age वा name मध्ये कुनै एक सर्तसँग भिन्न छ भने आउटपुट हुन्छ।

६. सारांश

Python को "!=" अपरेटर असमानता जाँच गर्नको लागि एक आवश्यक उपकरण हो। यस लेखले यसको आधारभूत प्रयोगदेखि is not सँगको भिन्नता, सावधानिहरू, र प्रयोगका उदाहरणहरू सम्मको विस्तृत विषयवस्तु समेटेको छ। सशर्त शाखा र डेटा फिल्टरिङमा "!=" लाई प्रभावकारी रूपमा प्रयोग गरेर, तपाईं अधिक लचिलो र कार्यक्षम कोड लेख्न सक्नुहुन्छ।